بازار پایه فرابورس با هدف تسهیل ورود شرکت‌های سهامی عام به بازار سرمایه و سهولت در انجام معاملات آنها، فعالیت خود را از نیمه خردادماه سال‌جاری آغاز کرد . در زیر جزئیات فعالیت بازار پایه و روش‌های مختلف معاملات این بازار جهت آشنایی بیشتر سرمایه‌گذاران تشریح شده است.

در راستای اجرای تبصره بند «ب» ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه، باید کلیه امور مربوط به شرکت‌های سهامی عام از قبیل ثبت، نقل و انتقال، مبادله سهام و. از طریق بازار سرمایه صورت گیرد. بر همین اساس، بازار پایه فرابورس با هدف کمک به مبادلات سهام شرکت‌هایی که در هیچ یک از بازارهای بورس و فرابورس پذیرفته نشده‌اند، راه‌اندازی شده و با شرایط ساده‌تر در مقایسه با بورس و فرابورس آماده پذیرش شرکت‌ها است.

همچنین مطابق ماده ۲ قانون بازار اوراق بهادار، وظیفه اصلی سازمان بورس، حمایت از حقوق سهامداران است که این مساله در اکثر بورس‌های دنیا مدنظر قرار داده می‌شود و بر این اساس، تمامی شرکت‌های سهامی عام بدون استثنا و در تمامی کشورها، تحت نظارت قانون آن کشور هستند که متاسفانه این موضوع در ایران رعایت نشده است؛ به طوری که تاکنون بالغ بر هزار شرکت‌ سهامی عامی تاسیس شده که تحت نظارت سازمان بورس نیستند.

بیشتر شرکت‌های سهامی عام که خواهان درج در بازار پایه هستند با دو مشکل عمده روبه‌رو می‌شوند؛ عدم شفافیت و نبود اطلاعات سهامداران.

با توجه به دستورالعمل افشای اطلاعات، تمامی شرکت‌های سهامی عام موظف به ارائه عملکرد سالانه و میان‌دوره‌ای خود هستند که این اطلاعات می‌بایست به طور شفاف و در مهلت تعیین شده ارسال شود، بنابراین چون شرکت‌های تازه‌وارد آشنایی چندانی با این روال اطلاع‌رسانی ندارند، در بدو ورود دچار مشکل می‌شوند. 

معاملات بازار پایه بر دو نوع حراج تک قیمتی و حراج پیوسته است.

در روش حراج پیوسته، داد و ستد سهام براساس روش متداول در بورس و یا بازار اول و دوم فرابورس صورت می‌گیرد و شرکت‌هایی که نقدشوندگی بالایی دارند در این فهرست رده‌بندی می‌شوند، بدین معنا که از ساعت ۹ تا ۱۲ حراج پیوسته انجام می‌شود و راس ساعت ۱۲ نماد بسته می‌شود. در حال حاضر شرکت‌های بانک تات، پتروشیمی امیرکبیر و فن‌آوا در این دسته قرار می‌گیرند.

اما شرکت‌های سهامی عامی که از نقدشوندگی کمی برخوردارند یا تعداد سهامدار آنها اندک است به روش حراج تک نرخی معامله می‌شوند.

در روش حراج تک‌‌نرخی، میانگین موزون قیمت‌های معامله شده در حراج‌ها به عنوان قیمت پایانی تعیین می‌شود و از روز پس از گشایش، دامنه نوسان قیمت به میزان ۱۰درصد قیمت پایانی روز معاملاتی قبل تعیین می‌شود.

در روش حراج تک نرخی، بعد از هر مرحله، نظارتی صورت می‌گیرد. قیمت‌های وارد شده بررسی می‌گردد و بدین ترتیب سفارش وارد شده رد یا مورد قبول واقع می‌شود. عمده مزیت این روش به حراج پیوسته را می توان همین عدم دستکاری قیمت عنوان کرد. این در حالی است که حراج پیوسته از امکان دستکاری قیمت بالایی (به ویژه در مورد سهام غیرنقدشونده) برخوردار است؛ بنابراین اجرای روش حراج تک‌قیمتی برای شرکت‌های با سهام شناور ناچیز یا تعداد سهامداران اندک مناسب‌تر است و مانع از نوسانات غیرمنطقی قیمت سهام می‌شود.

بیشتر شرکت‌های سهامی عام که خواهان درج در بازار پایه هستند با دو مشکل عمده روبه‌رو می‌شوند؛ عدم شفافیت و نبود اطلاعات سهامداران با توجه به دستورالعمل افشای اطلاعات، تمامی شرکت‌های سهامی عام موظف به ارایه عملکرد سالانه و میان‌دوره‌ای خود هستند که این اطلاعات می‌بایست به طور شفاف و در مهلت تعیین شده ارسال شود، بنابراین چون شرکت‌های تازه‌وارد آشنایی چندانی با این روال اطلاع‌رسانی ندارند، در بدو ورود دچار مشکل می‌شوند

همچنین این قبیل شرکت‌های سهامی عام، با انبوهی از سهامداران در ارتباط هستند که در واقع هیچ اطلاعات هویتی و نشانی از ‌آنها در اختیار ندارند؛ در مواردی تعداد سهامداران برخی از این شرکت‌ها بالغ بر ۱۰۰ هزار نفر می‌شود
در صورتی که اگر این شرکت‌ها از بدو تاسیس در بازار سرمایه ثبت شده بودند، تمامی مشخصات سهامدارانشان به صورت خودکار در دسترس بود

در همین راستا بازار پایه، کمیته‌ای را برای رفع این معضل تشکیل داده که مابین شرکت‌ها و فرابورس فعالیت می‌کند و کلیه اطلاعات را جمع‌آوری می‌کند. این کمیته تاکنون توانسته وظیفه خود را به خوبی انجام دهد که نمونه بارز آن در چند شرکت حاضر در بازار پایه به چشم می‌خورد

شرکت‌های بازار پایه، اامی در ارایه پیش‌بینی بودجه ندارند و ارسال این اطلاعات بنابه نظر شرکت متغیر است
البته شرکت‌های بازار پایه کماکان موظفند صورت‌های مالی حسابرسی شده و میان دوره‌ای خود را در زمان معین به سازمان بورس ارسال کنند.